«Мамлекеттик тилди үйрөтүү жана өнүктүрүү» борбору
Кыргыз-Өзбек университетинин тарых-филология факультетиндеги кыргыз филология кафедрасынын алдында «Мамлекеттик тилди үйрөтүү жана өнүктүрүү» борбору 2002-2003-окуу жылында уюшулуп, иш жүргүзүп келе жатат.
Борбордун негизги максаты – мамлекеттик тилди өнүктүрүү, негизги милдеттерин так аныктоо, ошондой эле мамлекеттик тилди өнүктүрүүнүн багыттарын ишке ашыруу.
Борбор усулдук тарап болуп саналат жана ал өз ишмердигин КРнын Конституциясынын мыйзамдарынын негизинде уюштурат жана иш жүргүзөт.
Бүгүнкү күндө мамлекеттик тилди өнүктүрүү максатында университеттин курамында түзүлгөн Мамлекеттик тил комиссиясмы менен борбордун мүчөлөрү биргеликте иш алып барат.
Борборго мамлекеттик тилин өнүктүрүү жана колдонушун кеңейтүү максатында атайын мүчөлөр кабыл алынат. Ага кыргыз тили боюнча адис окутуучулар жана кызыгуусу бар студент жаштар мүчө болгон.
Борборго кыргыз флология кафедрасынын окутуучусу, магистр Ө.Б. Алибекова жетекчилик кылат.
Борбордун ишмердигин Кыргыз Республикасынын негизинде түзүлгөн Кыргыз-Өзбек университетинин «Мамлекеттик тилди үйрөтүү жана өнүктүрүү» борборунун жобосу аныктайт.
Борбордун ишмердиги
- Борбор ишмердигин өз алдынча аныктайт жана пландаштырууга анын мүчөлөрү катышат. Борбор төмөнкүдөй иш- чараларды аткарат:
- Кыргыз Республикасынын мамлекеттик тилин жайылтуу;
- мамлекеттик тилди изилдөө;
- мамлекеттик тилдин окутулушун изилдөө жана жайылтуу;
- мамлекеттик тилге байланыштуу окуу куралдарын, окуу китептерин, сөздүктөрдү, ар түрдүү колдонмолорду, жыйнактарды даярдоо, рецензиялоо, басмадан чыгаруу жана реализациялоо;
- мамлекеттик тилге байланыштуу конференция, конкурстарды уюштуруу;
- мамлекеттик тилге байланыштуу студент жаштар арасында түрдүү кароолорду, оюн-зоок иш -чараларын, семинарларды, сынактарды өткөрүү;
- кыргыз тилди үйрөнүүчүлөр үчүн курс уюштуруу жана репетитор даярдоо;
- мамлекеттик тил боюнча проблемаларды мамлекеттик жана коммерциялык массалык -маалымат каражаттарына алып чыгуу;
- мамлекеттик тилге жана аны окутууга байланыштуу окуу-усулдук колдонмолорду иштеп чыгуу;
- студенттерге мамлекттик тилге жана аны окутууга байланыштуу бүтүрүүчү квалификациялык иштерди аткартуу.
Борбор тарабынан аткарылган иш–чаралар жана окуу-усулдук ишмердиги
Ар бир окуу жылынын башында борбордун жылдык иш планы түзүлүп, ошол пландын негизинде иш алынып барылат:
Бүгүнкү күндө Кыргыз-Өзбек университетинде мамлекеттик тилди өнүктүрүү максатында Мамлекеттик тил комиссиясы борбордун мүчөлөрү менен бирдикте иш жүргүзүшүп, факультеттеги жана бөлүмдөрдөгү мамлекеттик тил боюнча аткарылып жаткан иш чараларды көзөмөлдөп, иш кагаздарынын жана нормативдик документтердин абалы менен таанышып, жакындан жардам көрсөтүп келүүдө.
Кыргыз филология кафедрасынын окутуучулары тарабынан мамлекеттик тилди үйрөтүүгө негизделген курстар уюштурулуп, мамлекеттик тил жана аны окутууга арналган бир топ окуу –усулдук колдонмолор иштелип чыккан:
Кыргыз филологиясы кафедрасынын башчысы ф. и. к. Б. Т. Исмаилова тарабынан “Кыргыз тилинин тарыхы” ф.и.к. С.К Жусуеванын “Кыргыз тили жана адабияты “ аттуу колдонмо, ТФФнын деканы, п.и.к. Н.Д. Тилекова тарабынан “ Кыргыз тилин окутуунун усулу” дицсиплинасы боюнча колдонмоошондой эле улук окутуучу Ө. Б. Алибекова тарабынан кыргыз тил илиминин негизги бөлүмдөрү болгон фонетика, сөз жасоо, морфология жана синтаксис дицсиплиналары боюнча бир топ окуу –усулдук колдонмолор, Кашкариева М.А., Исмаилова С.Ж. “Кесиптик кыргыз тили жана адабияты дисциплинасынан окууусулдук колдонмо (Санариптик жана коммуникативдик технологиялардын негизинде профилдик эмес тайпалар үчүн) колдонмо, Эшманова С.К., Исмаилова С.Ж. “Тексттин теориясы жана тексттин түзүлүшүндөгү какйталоолор” аталышындагы колдонмолор иштелип чыккан.
Бүтүрүүчү студенттерибиз тарабынан мамлекеттик тилди өнүктүрүү максатында мамлекеттик тил боюнча жана аны окутууга байланыштуу бүтүрүүчү квалификациялык иштер жазылууда.
Борбордун мүчөлөрү тарабынан жыл сайын сентябрь айында «КРнын Мамлекеттик тили мыйзамынын» кабыл алынган күнүнө карата иш – чаралар факультеттик жана университеттик деңгээлде уюштурулат. Андан сырткары мамлекеттик тилди өнүктүрүүдө Ош шаардык мэриясы тарабынан түзүлгөн үч айлыктын негизинде “Сабатуу жазалы” акциясына активдүү катышылып, ЖОЖдор аралык өткөрүлгөн кароо-сынактарда байгелүү орундарга ээ болуп, диплом жана баалуу сыйлыктарга ээ болушууда.
Ар бир окуу жылы боюнча түзүлгөн пландын негизинде белгилүү акын-жазуучулар, илимпоздор жана өмүрү өрнөгү инсандар менен жолугушуулар уюштурулуп келүүдө.